دین کامل و متعالی اسلام برای انسان و جایگاه او در نظام آفرینش بالاترین ارزش و مقام را قائل است و برجسته‌ترین ویژگی اش را «عقل» می‌داند، به گونه‌ای که مدار سعادت وشقاوت او را تعقل و تفکر دانسته است.  

به گزارش خبرگزاری حوزه منابع دینی ما سرشار از بیان ویژگی‌های انسان کامل است و عقل به عنوان نماد انسانیت دارای خصوصیاتی است که در روایتی از امام رضا (ع) به آن اشاره شده است.

 امام رضا علیه السلام  فرمود: عقل  هیچ شخصی  کامل نمی شود مگر در او ده امتیاز باشد:

1- امید به خیر و نیکى  از او وجود  داشته باشد .

2-  مردم از شر او در امان باشند. 

3- کار خوب کم دیگران را زیاد مى‏انگارد.

 4- کار خوب زیاد خود را کم می شمارد.

 5- از تقاضا و درخواست نیازمندان  خسته نمی شود.

 6- در طول زندگى از طلب علم ملول نمی‌گردد.

7- فقر در راه خدا برایش از ثروت بهتر است.

8- نزد او خوارى در رابطه با خدا از عزت در ارتباط با دشمن خدا محبوبتر است.

9- گمنامى برایش لذت بخش‏تر از شهرت است .

10-سپس فرمود: آیا می دانید که دهمى  چیست ؟

حضار پرسیدند :  دهمى چیست؟

آن حضرت فرمود:  دهمى این است که با هر کس برخورد کرد بگوید او بهتر از من و پرهیزکارتر از من  است زیرا مردم دو نوعند، یک دسته واقعا بهتر و پرهیزکارتر از او هستند و یک دسته بدتر و پست‏تر.

 وقتى شخصى را دید که از او بدتر و پست‏تر است بگوید شاید خوبى او در باطن است و  پنهان بودن خوبیش به نفع اوست و خوبى من آشکار است که شاید  این به ضرر من است.

 اما وقتى کسى را دید که از او بهتر و پرهیزگارتر است در مقابلش تواضع می نماید تا به او برسد اگر چنین بود مقامى ارجمند یافته و به نیکى یاد مى‏شود و برتر از اهل زمان خویش می گردد.

و اما متن روایت: قال الرضا  ع لَا یَتِمُّ عَقْلُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ حَتَّى تَکُونَ فِیهِ عَشْرُ خِصَالٍ- الْخَیْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ- یَسْتَکْثِرُ قَلِیلَ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ- وَ یَسْتَقِلُّ کَثِیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ- لَا یَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوَائِجِ إِلَیْهِ- وَ لَا یَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ- الْفَقْرُ فِی اللَّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْغِنَى- وَ الذُّلُّ فِی اللَّهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْعِزِّ فِی عَدُوِّهِ- وَ الْخُمُولُ أَشْهَى إِلَیْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ-ثُمَّ قَالَ ع الْعَاشِرَةُ وَ مَا الْعَاشِرَةُ- قِیلَ لَهُ مَا هِیَ قَالَ ع لَا یَرَى أَحَداً إِلَّا قَالَ- هُوَ خَیْرٌ مِنِّی وَ أَتْقَى- إِنَّمَا النَّاسُ رَجُلَانِ رَجُلٌ خَیْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى- وَ رَجُلٌ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى- فَإِذَا لَقِیَ الَّذِی شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى- قَالَ لَعَلَّ خَیْرَ هَذَا بَاطِنٌ وَ هُوَ خَیْرٌ لَهُ- وَ خَیْرِی ظَاهِرٌ وَ هُوَ شَرٌّ لِی- وَ إِذَا رَأَى الَّذِی هُوَ خَیْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى- تَوَاضَعَ لَهُ لِیَلْحَقَ بِهِ- فَإِذَا فَعَلَ ذَلِکَ فَقَدْ عَلَا مَجْدُهُ- وَ طَابَ خَیْرُهُ وَ حَسُنَ ذِکْرُهُ وَ سَادَ أَهْلَ زَمَانِه.