اگر ساکن ایران هستید، به خیابان بروید و کمی با دقت به خودروها نگاه کنید. چه ماشینی را بیشتر از همه می‌بینید؟ قطعا پراید. تا همین چند سال پیش، پیکان سلطان بلامنازع خیابان‌های کشور بود اما این پراید ناقلا، جای آن را با زیرکی تمام گرفت، اما چرا؟ چون مصرف سوخت کمتری داشت و جوان پسند‌تر بود. پراید چند سالی است که در ایران تولید می‌شود، اولین تولیدات آن به اوایل دهه 70 شمسی بر‌می‌گردد. آن زمان پراید رقیب سرسختی چون پیکان داشت اما آهسته آهسته، جای خود را در میان مردم باز کرد و شد محبوب‌ترین خودروی ایرانی‌ها در سال‌های اخیر. گرچه این محبوبیت اجباری است و در رده قیمتی زیر 10 میلیون تومان، چیزی جز پراید و چند مدل ضعیفه چینی وجود ندارد اما به هر حال محبوب است و باید به این محبوبیت احترام گذاشت. گرچه این محبوبیت باعث نمی‌شود که ما دلایل متنفر بودن مردم از پراید را توضیح ندهیم.

1- ویکیپدیا به ما می‌گوید که پراید توسط شرکت مزدا با نام مزدا 121 تولید شد و سال ساخت آن 1986 تا 1993 است یعنی دهه 80 و 90 میلادی. اولین تولید پراید 26 سالِ پیش بوده و ظاهر اولیه آن همین پراید ها‌چ‌بک خودمان است اما پراید سدان، حاصل فیس‌لیفت کمپانی فورد است، یعنی این محصول تماما در دو دهه گذشته، تغییرات لازم را در شرکت‌های مزدا، فورد و کیا دیده است و در آخرین روزهای سال 1999، از خط تولید کشورهای شرق آسیا و اروپا خارج شد و تماما به ایران منتقل شد. به گمانم اولین دلیل تنفر از پراید را می‌توانید در سال ساختِ‌ این خودرو ببینید. عملا از سال 1990، تکنولوژی جدیدی به این خودرو اضافه نشده است و شما از فناوری 22 سالِ پیش خودروسازهای امریکایی و آسیایی در این خودروی ارزان فرنگی لذت می‌برید. آن زمان فناوری‌های نوین هم وجود داشت اما قیمت تمام شده پراید در حدی نبود که بتوانند از فناورهای نوین‌تر در آن استفاده کنند.

2- از جمله دلایل عمده گله از پراید، سیستم ایمنی این خودرو است به طوری که ارابه مرگ خوانده می‌شود و بعضی‌ها به شوخی می‌گویند که “پراید وسیله است، عمر دست خداست”. به هر حال اگر در سرتاسر دنیا می‌خواستند به این جمله توجه کنند، قطعا آمار کشته‌ها چند صد برابر می‌شد. اگر بتوانید فیلم خط تولید پراید را ببینید، متوجه می‌شوید که اسکلت و پیکربندی این ماشین، فوق‌العاده ضعیف است. فلزات به کار رفته، سطح استحکام و ضریب مقاومت آن به نسبت خودروهای روز اروپا و حتی تولیداتی مثل پژو 405، بسیار ضعیف‌تر است. سپر جلوی و عقب پراید از نوع پلاستیکی است و اگر خدای ناکرده با سرعت بالا، تصادفی داشته باشید، شاید چیزی از ماشین در زمین به جای نماند و همه آن خاکستر شود. گرچه تولید کنندگان این ماشین به فکر ساخت یک خودروی ارزان و شهری بوده‌اند و در سال 1986 به این فکر نمی‌کردند که روزی این ماشین بخواهد در جاده‌های تهران-هراز یا تهران-قم به عنوان مسافر‌کش فعالیت کند. (ویدیویی از تصادف یک پراید )

3- در پراید اثری از ایربگ که جزو لاینفک خودروهای ایمن است، نمی‌بینید. حتی خبری از ترمز ABS هم نبود تا اینکه با فشار ناجا، یکی دو سالی است در خودروها به عنوانِ آپشن اضافی عرضه می‌شود. یعنی شخص خریدار باید خوشحال باشد که پول اضافه‌تری می‌دهد تا ماشین‌ش ترمز ABS داشته باشد و امنیت بیشتری را حس کند. ایربگ هم با فشار ناجا به عنوان آپشن در حالِ اضافه شدن است اما بر رو پلتفرمی که 25 سالِ پیش طراحی شده است. ماشین‌های پژو 405 و سمند هم در مدل‌های معمولی ایربگ ندارند و اگر کارخانه بخواهد به مشتری خیلی لطف کند، یک ایربگ تکی برایش می‌گذارد. ایربگ تاثیر به سزایی در کاهش تلفات تصادفات دارد و هنوز هم باید کلی سازمان خواهش بکنند تا کارخانه سازنده یکدانه ایربگ اضافه کند.

4- طراحی بیرونی پراید و آپشن‌های داخلی از جمله موارد آزار دهنده است که حوصله هر خریداری را سر می‌برد. برخی از خریداران پراید، داشتن کولر در این ماشین را یک مزیت بزرگ می‌دانند و آن را با پیکانی مقایسه می‌کنند که کولر نداشت. قطعا ماشینی که طراحی پلتفرم آن به نزدیک 30 سال پیش باز می‌گردد، زیاد مطابق میل خریداران نیست. اگر نگاهی به تولیدات روز خودروسازان جهان بندازید و طراحی ماشین‌های سال 2000 به بعد را ببینید؛ متوجه اختلاف فاحش پراید با این ماشین‌ها می‌شوید. آپشن‌های داخلی هم که دیگر گفتن ندارد، یک کنسول ساده با نمایشگری که نشان می‌دهد وضعیت بنزین و کیلومتر شما چگونه است! بعد از 4-5 سال، هر چقدر هم راننده خوبی بوده باشید و ماشین را تمیز نگه داشته باشید، شاهد در رفتن زوار قسمت‌های مختلف و شنیدن صدای تق تق از کنسول جلو تا صندوق عقب هستید.

5- یک موتور کم حجم 1300‌سی‌سی، قلب تپنده پراید است. در سربالایی‌ها تند به وفور دیده شده که یک پراید در حالِ جان کندن است تا بتواند بالا برود. این مشکل برمیگردد به حجم پایین موتور که از بدو تولد همینطور بوده و کاریش هم نمی‌توان کرد. پراید نه تنها در بخش بدنه ضعیف است، بلکه موتور آن هم تعریف چندانی ندارد. برای استفاده شهری،‌ پراید را می‌توان یک خودروی ایده‌آل در دهه 90 میلادی دانست اما در سال 2012، این موضوع صدق نمی‌کند. البته بعید نیست که در سال‌های آینده و به فراخور نیاز، شاهد یک جابه‌جایی در بین موتورهای پژو و پراید باشیم. پس اگر موتور پژو 206 را در پراید و یا بالعکس دیدید، زیاد تعجب نکنید.

6- قیمت تمام شده پراید هم این روزها جالب توجه است. در آخرین روزهای سال 1390، قیمت پراید به 11 میلیون تومان هم رسید که با تدبیر هوشمندانه خودروسازان (!) و سازمان‌های مربوطه، چند صد هزار تومانی کاهش پیدا کرد. در حال حاضر، ارزان‌ترین پراید بنزین‌سوز حدود 9 میلیون و پانصد هزار تومان و با آپشن‌های اضافی و با توجه به مدل، قیمتش به 11 میلیون تومان هم می‌رسد. اینکه یک کارگر یا کارمند با حقوق متوسط بین 400 تا 600 هزار تومان، با چند ماه حقوق خود می‌تواند یک پراید صفر تهیه کند هم جالب توجه است. این شخص با پس اندازه ماهیانه 300 هزار تومان بعد از سه سال تازه می‌توانید یک پراید تهیه کنید. پرایدی که امنیت، ایربگ، زیبایی، آپشن‌اضافه، قدرت موتور و … ندارد!

در 6 مورد بالا، سعی شد که دلایل تنفر از پراید بیان شود. ماشینی که با تغییر چراغ‌های جلو و عقبش، تبدیل به یک مدل جدید می‌شود. پراید 111، 131، 132 که هر کدام زیر شاخته دارند. مدل‌هایی که دوگانه سوز هستند و غیره. پراید مزیت‌هایی دارد، مثل وجود قطعات یدکی ارزان و فراوان و یا مصرف سوخت پایین اما فاکتورهای مهم‌تری هم در تولید خودرو وجود دارد. شخصی که بودجه محدودی دارد، محکوم به خرید این ماشین است اما این خرید با اجبار، برای هیچ شخصی خوشایند نیست. نظر شما در مورد این ماشین چیست؟