محققان مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف موفق به شناسایی و ثبت یک گونه جدید از باکتری‌های «تیوباسیلوس فرواکسیدانس» با قابلیت استفاده در فرآیندهای استخراج میکروبی فلزات از معادن کم عیار شدند.

به گزارش ایسنا، دکتر روستا آزاد، استاد دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف و مجری این طرح با بیان این که امروزه استفاده از روش های فروشویی میکروبی در استخراج معادن کم عیار نقش مهمی را ایفا می کند، خاطرنشان کرد: در این زمینه استخراج فلزات از معادن کم عیار با واسطه باکتری های «شیمیولیتوتروفی» نظیر At. ferooxidans بسیار با اهمیت می باشد ولی این فرآیند استخراج، زمانی مؤثر واقع می شود که باکتری مورد استفاده خصوصیات بارزی داشته باشد که باعث کاهش هزینه ها و بالا رفتن بازده شود.

وی ادامه داد: در این پروژه با هدف جداسازی باکتری های بومی معادن کشور که توانایی فروشویی فلزات را داشته باشند، نمونه های استخراج شده از معادن سرب و روی مناطق مرکزی کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این رابطه گونه های مختلف باکتری و قارچی جداسازی شد که یکی از این گونه ها دارای توانایی ویژه ای در زمینه استخراج روی بود.

سرپرست دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: گونه مورد نظر از لحاظ خصوصیات بیوشیمیایی و ژنتیکی (16Sr RNA) شناسایی شد که به عنوان یک گونه جدید از جنس «تیوباسیلوس فرواکسیدانس» که توالی DNA آن در بانک ژن تحت شماره FJ479706 می باشد و به نام کشورمان ثبت شد.

وی گفت: توانایی استخراج فلز روی توسط این باکتری در سه سطح مختلف، شامل آزمایشگاهی، بنچ و نیمه صنعتی مورد بررسی قرار گرفت که در تمامی این سطوح راندمان بسیار بالایی بدست آمد که در مقایسه با موارد مشابه مورد استفاده در دیگر معادن داخلی (معادن مس) و بعضی از گزارش های بین المللی تفاوت بالا و معنی داری مشاهده می‌شود.

روستاآزاد تصریح کرد: یکی از توانایی های بارز این گونه در مقایسه با گونه های مشابه، سرعت رشد بالا و توانایی اکسیداسیون فوق العاده بود که باعث برتری آن نسبت به دیگر گونه های موجود در کلکسیون‌های میکروبی می شود.

وی خاطرنشان کرد: در محیط های معدنی بسیاری از فلزات سمی در غلظت های بالا وجود دارند؛ بنابراین جداسازی باکتری های با مقاومت بالا بسیار با اهمیت می باشد، لذا میزان مقاومت این باکتری نسبت به اکثر فلزات سمی موجود در معادن سنجیده شد که در مورد بعضی از فلزات مثل روی، منگنز، نیکل، کبالت و سرب این مقاومت در بالاترین میزان گزارش شده تاکنون در مورد باکتری Acidithiobacillus ferrooxidans بوده است.

به گفته این پژوهشگر، این توانایی کمک شایانی در بالا رفتن راندمان استخراج دارد زیرا به علت مقاومت بالای باکتری افزایش غلظت فلزات سمی در حین فرآیند استخراج نمی تواند اثر بازدارنده ای بر رشد باکتری داشته باشد. همچنین این باکتری توانایی تحمل اسید در pH زیر یک را نیز دارد که در انجام فرایند بیولیچینگ نکته بارزی محسوب می شود.

گفتنی است، در این پروژه دکتر داریوش عربیان به عنوان پژوهشگر فعالیت داشته و فرایند شناسایی با همکاری دانشگاه پونای هند انجام شده است.