سفارش تبلیغ
صبا ویژن

علی داودی
 
لینک دوستان
پیوندهای روزانه

باورهای طب سنتی ایران در فرهنگ عامیانه

«سردی کردن» یا «گرمی کردن» را احتمالاً بارها اعضای قدیمی خانواده مطرح کرده‌اند. غذاهایی با هم نساخته‌اند و شما را بیمار کرده‌اند یا غذاهایی با مزاجتان سازگار نیستند... تفکراتی که ریشه در طب سنتی ما دارد. معمولاً صحبت دربارة طب سنتی، مکمل و جانشین طیف وسیعی از واکنش‌ها را برمی‌انگیزد؛ گرایشی افراطی تا انکاری ناآگاهانه. به‌هرحال، خصوصاً طب سنتی در کشورهای درحال‌توسعه روز‌به‌روز گسترش بیشتری می‌یابد. زیرا در بسیاری از کشورها حتی تا 80 درصد مردم جز طب سنتی به خدمات بهداشتی اولیه دسترسی ندارند. اما سؤالات گوناگونی دربارة‌ ایمنی، کارایی، کیفیت، و قابلیت دسترسی به منابع طب سنتی و مکمل مطرح است.

سازمان جهانی بهداشت (WHO)، در زمینة تأمین داروهای اولیه و ضروری برای حفظ جان انسان‌ها و بهبود وضعیت سلامتی، با شعار «بهداشت برای همه تا سال 2000» ـ که عملاً محقق نشد ـ تلاش کرد شکاف عظیمی را که در راه دسترسی مردم به داروهای ضروری و حداقل مراقبت‌های بهداشتی اولیه ایجاد شده پر کند. برای تحقق این منظور، توسعه و ارتقای طب سنتی ابزار مناسبی به‌نظر می‌رسید. در بیانیة سازمان جهانی بهداشت در 1978، طب سنتی این‌گونه تعریف می‌شود: «مجموعة تمام علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا ناهنجاری‌های اجتماعی به‌کار می‌رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.»1 در سال 2000 میلادی، طب سنتی را با تجدیدنظر این‌گونه تعریف کردند: «واژه‌ای کلی است که هم به شیوه‌های طب سنتی مانند طب چینی، آیروودای هند و طب یونانی‌ـ‌عربی و هم به انواع مختلف طب بومی اطلاق می‌شود. درمان‌های طب سنتی شامل دارودرمانی (استفاده از گیاهان دارویی، اجزای حیوانی و معدنی) و روش‌های غیردارویی (مانند طب سوزنی، ماساژ، درمان‌های روحی‌ـ‌روانی) است. در مجموع شامل کلیة اقدامات بهداشتی، رویکردها، اطلاعات و باورهایی است که به اشکال دارویی و غیردارویی، برای حفظ سلامتی و همچنین تشخیص و درمان بیماری‌ها و پیشگیری از آنها به‌کار می‌رود. درصورتی‌که این اعمال جزئی از سنت یک کشور یا در بطن سیستم خدمات پزشکی رسمی آن کشور نباشد، واژه‌های مکمل، جانشین، غیرمتعارف یا موازی برای آن به‌کار می‌رود.»2 سازمان جهانی بهداشت با چهار هدف عمده یعنی ادغام مناسب طب سنتی با نظام بهداشتی‌ـ‌درمانی کشورها از طریق توسعة سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های لازم؛ تعیین و تضمین ایمنی، کارایی و کیفیت طب سنتی، فراورده‌ها و روش‌های درمان آن؛ دسترسی بیشتر خدمات طب سنتی با توجه خاص به مردم کم‌درآمد؛ و ترویج استفادة منطقی از آثار و منابع طب سنتی و صیانت از آنها اقدام به تدوین راهبردی کرد که کشورهای جهان براساس آن توجه بیشتر، علمی و کاربردی‌تری به طب سنتی داشته باشند. در 1949، چین حرکتی ملی برای بازگشت به طب سنتی خود را آغاز و در 1951، آکادمی طب سنتی چینی تشکیل شد. هم‌اکنون طب سنتی چین 40 درصد خدمات بهداشتی‌ـ‌درمانی را در این کشور برعهده دارد. در این کشور، 30 دانشگاه طب سنتی و 170 مرکز تحقیقات سنتی وجود دارد. در ویتنام، از 1955، دولت طب سنتی را به رسمیت شناخت. در اوگاندا، هند و اتیوپی نقش طب سنتی در خدمات بهداشتی اولیه به ترتیب 60، 70 و 90 درصد است. در مالزی، 500 میلیون دلار هزینه صرف طب سنتی و مکمل می‌شود. این در حالی است که هزینه‌های طب جدید 300 میلیون دلار تخمین زده شده است.3 در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته نیز طب سنتی و مکمل طرفداران بسیاری دارد. به‌طوری‌که 48 درصد مردم استرالیا، 70 درصد جمعیت کانادا، 42 درصد مردم امریکا، 38 درصد مردم بلژیک و 75 درصد جامعة فرانسه حداقل یک بار در سال از خدمات طب مکمل بهره می‌برند. بودجه‌های اختصاص‌یافته برای طب سنتی و طب مکمل نیز قابل تأمل‌اند. در استرالیا 80 میلیون دلار، کانادا 4/2 میلیارد دلار، انگلیس 3/2 میلیارد دلار و در امریکا 2/21 میلیارد دلار در سال هزینه صرف خدمات طب مکمل می‌شود.4

طب سنتی در ایران در ایران آمار کلی میزان استفاده از طب سنتی و طب مکمل مشخص نیست. در مطالعه‌ای که در 1380 در شهر اصفهان انجام شده مشخص شده است که در سال‌های 1375 تا 1380، 5/62 درصد از افراد حداقل یک بار از روش‌های طب جانشین استفاده کرده‌اند و استفاده از گیاهان دارویی، دعادرمانی، طب سوزنی، و حجامت با 6/76، 1/10، 5/5 و 9/5 درصد بیشتر از روش‌های دیگر مورد توجه بوده است.5 با توجه به تعریف سازمان جهانی بهداشت از طب سنتی، طب سنتی در ایران نیز در دو گروه طب سنتی مکتوب و طب سنتی شفاهی قابل استفاده است. ایران بنا به سابقة تاریخی طولانی، و وجود اقوام و نژادها و زبان‌ها و اقلیم‌های متفاوت، کشوری سرشار از تجربه، آرا و عقاید طبی است و استفاده از این تجربه‌های علمی و روش‌های درمانی جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم نواحی مختلف ایران محسوب می‌شود. کل‌نگری، ارائة اصول و روش‌هایی برای زندگی صحیح و سالم، توجه به معنویت، رویکرد تشخیصی و درمانی خاص (هیچ دردی بی‌علت نیست)، شروع درمان با روش‌هایی که کمترین احتمال ضرر در آنها وجود دارد، توجه به رابطة دلسوزانه میان پزشک و بیمار، و کاهش عوارض بیماری‌ها ازجمله ویژگی‌های طب سنتی ایران است.

مزاجتان سرد است یا گرم؟ «مزاج به کیفیت متشابهه حاصل از ترکیب و امتزاج عناصر گفته می‌شود.» مثلاً اگر آب (سرد و تر) و خاک (سرد و خشک) را با هم مخلوط کنند تا کاملاً درهم‌ آمیخته شوند به شکلی که قدرت دسترسی به هرکدام به‌تنهایی وجود نداشته باشد، ترکیب جدید، سرد و از نظر رطوبت، خنثی (معتدل) خواهد بود. در جهان آفرینش بی‌نهایت مزاج داریم زیرا درصد آمیختن عناصر رابعه با هم متفاوت است. مزاج‌ها به‌طورکلی به دو نوع معتدل و غیرمعتدل و برحسب شرایط فصلی، مکان زندگی، سن و جنس افراد، ذاتی یا اکتسابی بودن و... دسته‌بندی می‌شوند. در افراد با مزاج گرم و خشک، عنصر آتشی زیاد است. این افراد بیش‌فعال و پرتحرک‌اند و زود عصبانی می‌شوند. مصرف موادی مانند کاکائو و چیپس که عنصر آتش زیادی دارند موجب جنب‌وجوش فراوان، خشکی پوست و دهان و عطش زیاد در این افراد می‌شود. در افراد با مزاج گرم و تر، عنصر هوایی در آنها زیاد است. این افراد در بهار و با افزایش گرما و رطوبت بسیار می‌خوابند. در افراد با مزاج سرد و تر، عنصر آب در وجودشان زیاد است و حرکت کُند دارند. افراد بسیار آرامی‌اند. و در نهایت در افراد با مزاج سرد و خشک، عنصر خاک در آنها زیاد است و افرادی یُبس با عقایدی خشک‌اند. همان‌طور که گفته شد، مزاج افراد در دوره‌های سنی متفاوت است. در سنین رشد (تولد تا 30 سال) مزاج افراد گرم و تر، در سنین شباب (30 تا 40 سال) مزاج افراد گرم و خشک، در سنین کهولت (40 تا 60 سال) مزاج سرد و خشک و در سنین شیخونیت (سنین بالای 60 سال) مزاج افراد سرد و تر است. بر این اساس، افرادی که به‌طور ژنتیکی مزاج سرد و خشک دارند در سنین کهولت و انحطاط علایم شدیدتری بروز می‌دهند، درحالی‌که در سن نمو وضعیت متعادل‌تری دارند. برعکس، افراد با مزاج گرم و تر در سنین بالا به اعتدال نزدیک‌ترند. می‌توانید تفسیر کنید که چرا باید برای تسریع رشد یک کودک به او غذاهای معتدلی مانند نان و گندم و گوشت بدهیم و مصرف مثلاً کاکائو که باعث افزایش خشکی می‌شود مضر است. فصول نیز روی بدن انسان تأثیر می‌گذارند. فصل بهار گرم و تر است. در این فصل افرادی که مزاج گرم و تر دارند، خصوصاً اگر در سنین رشد و نمو باشند، مشکلات بیشتری پیدا خواهند کرد. تابستان فصل گرم و خشک است. در این فصل اوج بیماری افراد با مزاج گرم و خشک است که در سنین شباب‌اند و فعالیت زیادی دارند. فصل پاییز سرد و خشک است. این فصل اوج بیماری‌های پوستی و اگزما و ترک لب‌هاست. حتی بیماری‌های روانی در این فصل شیوع بیشتری می‌یابند. بهتر است در این فصل غذاهای گرم و مرطوب استفاده شود. در زمستان مزاج سرد و تر است. یعنی اوج شیوع بیماری‌های مفصلی است. در نتیجه افراد بالای 50 سال بخصوص زنان که مزاج سرد و تر دارند، در این فصل بیشتر از بیماری‌های مفصلی رنج می‌برند. براساس باورهای طب سنتی ایران، در فصل تابستان بیماری افراد با مزاج گرم و خشک بدتر می‌شود و بهتر است این افراد در فصول گرم به مناطق با هوای خنک و مرطوب مسافرت کنند. برعکس، افراد با مزاج سرد و تر در زمستان دچار بیماری‌های مفصلی و پوستی می‌شوند و بهتر است در صورت امکان به مناطق گرم بروند تا سلامت خود را حفظ کنند.6

گرمی بخوریم یا سردی؟ غذاها اهمیت خاصی در حفظ سلامتی انسان‌ها دارند. انسان‌ها با یکدیگر تفاوت‌های مزاجی دارند، در نتیجه برای هر فرد تدبیر غذایی مناسب و منحصربه‌فردی باید در نظر گرفته شود. طبق اعتقادات طب سنتی ایران، غذاها علاوه بر اعضای بدن، بر روان و روح افراد هم تأثیرگذار است. بنابراین افراد باید در آنچه برای خوردن و آشامیدن انتخاب می‌کنند دقت کنند تا تعادل مزاجی‌شان برهم نخورد. در ادامه، به چند توصیة تغذیه‌ای طب سنتی ایران توجه کنید. 1. نان طبیعی سرشار از پروتئین و ویتامین‌ها و غذایی کامل است. نان یکی از موادی است که برای سلامتی ضروری است ولی امروزه با روش‌های ناصحیح نان را پخت می‌کنند. نان سنگک بهترین نوع نان است. 2. هضم تخم‌مرغ نیمرو، در مقایسه با انواع دیگر آن، سخت‌تر است. 3. بسیاری از لکه‌های تیرة پوست ناشی از گوشت گاو و فراورده‌های آن مثل سوسیس و کالباس است. 4. بهترین گوشت برای انسان گوشت گوسفند است. گوشت سردست بهتر از گوشت ران است. گوشت گاو ممکن است باعث اختلالات خواب، ضایعات پوستی و کاهش تمرکز شود. 5. شلغم برای کاهش وزن مناسب است، زیرا شکم را پر می‌کند. همچنین بهترین داروی زمستان است. 6. پیاز غذای خوبی است ولی نقش دارویی آن غلبه دارد. بنابراین نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد. پیاز ضدباکتری و رقیق‌کنندة خون است ولی مصرف زیادش حافظه را کم می‌کند. 7. کلم داروی خوبی برای بعضی دردهای مفصلی است. 8. عرق زیره در کسی که سردی و تری بر او غلبه می‌کند و اشتهایش به‌شدت زیاد است کاربرد دارد. عرق زیره باید نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود. این ماده مزاج فرد را به گرم تغییر داده و اشتهایش را کم می‌کند. البته باید همزمان فعالیت بدنی خود را افزایش دهید تا وزن اضافی خود را هم کم کند. 9. اگر خشکی و گرما بر مغز غلبه کند، فرد دچار بی‌خوابی و پرفعالیتی می‌شود و در رختخواب دیر به خواب می‌رود. این افراد باید غذاهایی که رطوبت را افزایش می‌دهند مانند کاهو، گشنیز، ماء‌الشعیر و خاکشیر بیشتر مصرف کنند تا خوابشان تنظیم شود. 10. در افرادی که مزاج تر دارند، خوردن غذاهای رطوبت‌زا مانند ماست یا میوه‌های اوایل فصل بهار سوء‌مزاج و خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند. بنابراین بهتر است که ماست را با مثلاً سیر مصرف کنند. 11. زردک (جزر) همان هویج ایرانی است که رنگ زرد متمایل به نارنجی دارد. این گیاه برای درمان بیماری‌های زنان ازجمله خونریزی‌های نامنظم تجویز می‌شود. 12. تره مزاج گرم و خشک دارد و در درمان بواسیر استفاده می‌شود. برای درمان یبوست نباید به همه آلو داد، زیرا در افراد سردمزاج مشکلات دیگری ایجاد می‌کند.7
[ دوشنبه 88/11/12 ] [ 11:36 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

علم الأدویه یا گیاه شناسی داروئی و طب سنتی که امروز از آن با نام مفردات پزشکی و ‏فارماکوگنوزی یاد می شود در باورها و اعتقادات درمانی مردم و نیز در متون قدیمی طب سنتی ‏ایران برگرفته از کتب معتبر و دانشمندان نام آوری چون ابن سینا، زکریای رازی، اهوازی ‏ارجانی و ... می باشد که اصول طبابت آن بر چهار طبیعت مزاج آدمی یا اخلاط اربعه ‏بنام : بلغم ، صفرا ، سودا ، خون و همچنین بر گرمی و سردی استوار بوده است و بر این اساس ‏تشخیص و درمان صورت می گرفته است.‏
‏ در طب تطبیقی و تلفیق عقاید قدما با پزشکی جدید، اخلاط اربعه با نام ‏
PH خون یا اسیدیتیک ‏و بازیک؛ و گرمی و سردی با واژه های پرکالری و کم کالری خوانده می شوند. ولی هیچکدام از ‏این تعبیرات بازگو کننده جامعی به شمار نمی روند و غذاهای گرم و سرد در اعتقاد عامه ی مردم ‏ایران به عنوان غذاهای پرکالری و کم کالری نمی باشد، زیرا خوراکی هایی مانند گردو ، نارگیل ، کاکائو ، ‏ خرما ،‌ کنجد ، گوشت شتر ، گوشت کبوتر جزء غذاهای گرم و خوراکی هائی مانند هلو ، ‏هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد ‏شناخته می شوند. برخی غذاها نیز مثل شیر و م است گوسفند ، نان گندم ، گوشت بره و ... ‏غذاهای معتدل و به عبارتی نه گرم و نه سرد شناخته می شوند و این گروه از غذاها اثر ‏متابولیسمی و حالت خاص در افراد گرم مزاج و سرد مزاج ایجاد نکرده و به هر دو گروه ‏سازگار است.‏


خوراکی هایی مانند گردو، نارگیل ، کاکائو ، ‏خرما ،‌ کنجد ، گوشت شتر ، گوشت کبوتر جزء غذاهای گرم و خوراکی هائی مانند هلو ، ‏هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد ‏شناخته می شوند.
در طب سنتی، خوراکی های سرد ارزش غذایی منفی در شخص ایجاد کرده و خوردن آنها سبب ‏رخوت ، سستی ، ضعف عمومی ، رنگ پریدگی ،‌ بی حالی ، کم حوصلگی، کاهش نیروی ‏جنسی ، پرخوابی و ... می شود. برعکس خوردن غذاهای گرم باعث بالا رفتن فشارخون ، ‏برافروختگی چهره ،‌ کم خوابی ، جوش صورت واحتمالاً کهیر و جوش های چرکی خواهد شد.‏

در طب سنتی ایران هر فرد حالت و طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدن خود را نسبت به غذاهای سرد ‏یا گرم تشخیص می دهد و در مصرف آنها رعایت اعتدال را می نماید تا دچار عوارض گوارشی ‏و ... نگردد.‏

عدم هماهنگی بین مزاج و غذا - طبق اعتقاد طب سنتی ایران - موجب اختلال در اندام های ‏داخلی مثل قلب و ریه شده و شخص احساس بیماری می نماید. امروزه با پیشرفت پزشکی و ‏کشف علت بیماری ها، این عقاید سنتی کنار گذاشته شده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.‏


[ دوشنبه 88/11/12 ] [ 11:35 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

عصر طلائی تلویزیون های ماهواره ای

نزدیک به سی سال است که ماهواره ها جای خود را در میان رسانه‌های ارتباطی بازکرده‌اند و
اینک هزارها ماهواره در مدارهای مختلف زمین در حال چرخش‌اند. برخی از آنها بنابر اهداف سیاسی، نظامی، آموزشی ،تفریحی و... در مدار زمین قرار گرفته اند و بنابر ماهیّت وجودیشان به طور پیوسته فعالیت می کنند. در این میان،پاره‌ای از آنها که در کار برقراری ارتباط خبری و علمی هستند، در قلمرو ماهواره‌های ارتباطی قرار می‌گیرند.

از جمله شناخته‌شده‌ترین ماهواره‌های رتباطی که به سازمان ملل متحد نیز وابستگی دارند و از کارکرد اطلاع رسانی وسیعی درسطح جهان برخوردارند، می توان از:"اینتل ست"؛"اینمارست"و"اینتراسپوتنیک" نام برد.در حال حاضر اغلب کشورهای جهان با توجه به مزایای فراوان ماهواره‌های ارتباطی، جزو استفاده کنندگان این نظامها هستند و حتی برخی از کشورها یک گام جلوتر رفته و دارای ماهواره های اختصاصی و یا منطقه ای شده اند، نظیر آن را می‌توان "عرب ست" که تمام ماهواره های اختصاصی و یا منطقه ای شده اند، نظیر آن را می‌توان "عرب ست" که تمام کشورهای عرب را زیر پوشش دارد و" اینست"که منطقه شبه قاره هند را می پوشاند،ذکر کرد.

ماهواره های تلویزیونی باسرعتی برابر11 هزارکیلومتر درساعت به سمت فضا پراتاب می شوند و در فاصله تقریبی 37.500 کیلومتری زمین در مدار قرار می گیرند. در چنین سرعت و ‏ارتفاعی ماهواره ها می توانند هر 24 ساعت یا شبانه روز، یک بار به دور کره زمین بگردند.‏
ماهواره ها اکنون امکان آن را فراهم آورده اند که محصولات شبکه های تلویزیونی را با درنوردیدن مرزها به سمع و نظر مخاطبان درهر گوشه عالم برسانند و با امحاء فاصله ها همه چیز و همه جا را مسخر خود کنند.

در این میان،‌ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ به خاطر وی‍ژگی های منحصر به فرد خود در بین‌ وس‍‍ای‍ل‌ ‌ارت‍ب‍‍اط ج‍م‍‍ع‍‍ی، ج‍‍ای‍گ‍‍اه‌ وی‍ژه‌ا‌ی‌ د‌ارد.ب‍‍ی ش‍ک‌ ‌ه‍ی‍چ‍ک‍د‌ام‌ ‌از ‌اب‍ز‌ار رس‍‍ان‍ه‌‌ا‌ی‌ ق‍‍ادر ن‍ی‍س‍ت‌ ن‍ق‍ش ‌ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ ر‌ا ‌از‌ه‍م‌ ن‍ظر ن‍و‌ع ‌و س‍ر‌ع‍ت‌ ب‍رق‍ر‌ار‌ی‌ ‌ارت‍ب‍‍اط، ‌ه‍م‌ ‌از ح‍ی‍ث‌ ت‍‍اث‍ی‍ر پ‍ی‍‍ام‌ و ‌ه‍م‌ ‌از ن‍ظر ج‍ذب‌ م‍خ‍‍اطب د‌اش‍ت‍ه‌ ب‍‍اش‍د.

جاذبه ت‍ل‍وی‍زی‍ون ‌از ‌ه‍م‍‍ان‌ ‌آ‌غ‍از ‌آن‍چ‍ن‍‍ان‌ ب‍ود ک‍ه‌"ج‍‍ع‍ب‍ه‌ س‍ح‍ر‌آم‍ی‍ز و ج‍‍ادوی‍‍ی‌" ل‍ق‍ب‍ش‌ د‌ادن‍د و ب‍‍ا گ‍ذش‍ت زم‍‍ان‌ ‌ای‍ن‌ ج‍‍ع‍ب‍ه‌ ج‍‍ادوی‍‍ی‌ ب‍‍ا پ‍ش‍ت‌ س‍رن‍‍ه‍‍ادن‌ ‌ه‍م‍ه‌ م‍رز‌ه‍‍ا، س‍ر‌اس‍ر ج‍‍ه‍‍ان ر‌ا ب‍ه‌ ت‍س‍خ‍ی‍ر در‌آورد.ب‍ی‌دل‍ی‍ل‌ ن‍ی‍س‍ت‌ ک‍ه‌"ت‍ی‍م‍وت‍‍ی‌ گ‍ری‍ن" در ک‍ت‍‍اب "چ‍ش‍م‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌" ن‍وشت:"ب‍‍ع‍د ‌ازب‍م‍ب‌ ‌ه‍ی‍دروژن‍‍ی‌، ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ خ‍طرن‍‍اک‍ت‍ری‍ن‌ چ‍ی‍ز در ج‍‍ه‍‍ان‌ ‌ام‍روز ‌اس‍ت"‌ه‍م‍چ‍ن‍‍ان‌ ک‍ه‌ م‍ک‌ ل‍و‌ه‍‍ان‌ ‌ای‍ن‌ رس‍‍ان‍ه‌ ر‌ا ‌از ن‍و‌ع‌ س‍رد م‍‍ی‌ د‌ان‍د ک‍ه‌ ض‍م‍ن‌ ‌غ‍ل‍ب‍ه‌ ب‍ر رس‍‍ان‍ه‌ه‍‍ا‌ی‌ گ‍رم‌ دی‍گ‍ر ت‍م‍دن‌ ش‍‍ه‍ر‌ی‌ ر‌ا ب‍ی‍ش‌ ‌از‌ه‍م‍ه‌ خ‍ن‍ک‌ ک‍رده‌ ‌اس‍ت.(ج‍م‍‍ع‍‍ی‌ ‌از ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍‍ان‌،1381)

ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ وس‍ی‍ل‍ه ارتباطی زن‍ده ای‌ ‌اس‍ت‌ که م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن؛ عینی ترین، سریعترین، قابل دسترس ترین و ارزانترین م‍ن‍ب‍‍ع‌ ک‍س‍ب‌ خ‍ب‍ر محسوب می شود‌‌.توان این رسانه در واتاب عینی،جامع و بهنگام وقایع، ‌از ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ ‌اب‍ز‌ار‌ی‌ نسبتا ق‍‍اب‍ل‌ ‌ا‌ع‍ت‍م‍‍اد و مورد وثوق س‍‍اخ‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌.ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ی‍ن‌ دل‍ی‍ل‌ ‌ش‍ب‍ک‍ه‌ه‍‍ا‌ی‌ خ‍ب‍ر‌ی‌ در رقابتی پایان ناپذیر برای جذب مخاطب و کسب اعتبار بیشتر با ابتناء به دستاوردهای جدید تکنولوژیک و ت‍رب‍ی‍ت‌ ن‍ی‍رو‌های ح‍رف‍ه‌‌ا‌ی‌ ک‍ه‌ ب‍ه"ژورن‍‍ال‍ی‍س‍م‌ ت‍ل‍وی‍زی‍ون‍‍ی‌"م‍‍ع‍روف‌ ‌اس‍ت، هر روز گام بلندتری در ج‍‍ه‍ت تسخیر ‌افکار عمومی جوامع هدف برمی دارند.روی همین اساس،ج‍‍ام‍‍ع‍ه ش‍ن‍‍اس‍‍ان‌ ب‍ر برتری ق‍درت‌ ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ نسبت به س‍‍ای‍ر رس‍‍ان‍ه‌‌ه‍‍ا و درنتیجه رجحان آن از نظر جذب مخاطب تاکید می ورزند.
کارکرد و فراگیری امواج تلویزیونی امروزه بسیار بیش از گذشته است چه، در گذشته قدرت مانور تلویزیون محدود به مکان(معمولا یک کشور یا یک شهر)وزمان خاص بود و اغلب برنامه ها بصورت ضبط شده(کنترل شده) به سمع و نظر بینندگان می رسید اما به مرور دایره کارکرد تلویزیون از عرصه های متعارف فراتر رفته و امواج تلویزیونی با درنوردیدن مرزهای ملی و مخاطب گرایی جهانی جنبه زنده تر و به هنگامتر پیدا کرده است.

به مدد نقش ماهواره ها در از بین بردن ابعاد زمان و مکان، این جعبه ی جادویی اینک از لاک محدودیتهای ملی خارج شده و با یافتن مخاطبان جدید در فراسوی مرزها، توانسته است مطالب و محصولات خاص مخاطبان منطقه ای و جهانی تولید و برای مخاطبانش از هر نژاد، مذهب و ملیت ارسال کند. بدین ترتیب تلویزیون های ماهواره ای نوع جدیدی از تعامل ارتباط گر و ارتباط گیر را در دنیای رسانه آفریده اند که معالادت سنتی را در این زمینه متحول ساخته است.

قدرمسلم با توجه به نقش روبه تزاید این وسیله فراگیر ارتباطی بی همتا،ح‍ک‍وم‍ت‍‍ه‍‍ا و ملتها ق‍‍ادر ب‍ه‌ ‌غ‍م‍ض‌ ‌ع‍ی‍ن‌ ‌از ن‍ق‍ش‌ آن‌ ن‍ی‍س‍ت‍ن‍د. کمااینکه"ژ‌ان‌ ک‍‍ازی‍ن‍و" بر این باور است که رژی‍م‍‍ی‌ ک‍ه‌ ن‍ت‍و‌ان‍د ‌ام‍ک‍‍ان‌ ت‍ل‍وی‍زی‍ون‌ ر‌ا ب‍‍ا ن‍ظ‍ام‌ ‌ارزش‍‍ی‌ خ‍ود ‌ه‍م‍‍ا‌ه‍ن‍گ‌ س‍‍ازد،ق‍‍ادر ب‍ه‌ ‌اد‌ام‍ه‌ ح‍ی‍‍ات‌ ن‍خ‍و‌ا‌ه‍د ب‍ود."(ج‍م‍‍ع‍‍ی‌ ‌از ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍‍ان‌،ص 156)

جدای از اشرافیت تمام عیار و لحظه به لحظه شهروندان جامعه جهانی روی حدوث تحولات در جای جای نقاط گیتی که نوعی همگرایی و همدلی بین آحاد بشر هزاره جدید آفریده است، ‌اق‍ت‍ض‍‍ائ‍‍ات‌ ن‍‍اش‍‍ی‌ ‌از ‌ه‍م‍ب‍س‍ت‍گ‍‍ی‌ ‌اطلا‌ع‍‍ات‍‍ی‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ س‍ب‍ب‌ ن‍ض‍ج‌ روی‍ک‍رد‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ه‍م‍گ‍ر‌ای‍‍ان‍ه سیاسی و جهانی می شود. به دیگر سخن،به یمن تولید و پخش برنامه های جهانی و منطقه ای توسط تلویزیون های ماهواره ای و تولید همبستگی و همگرایی جهانی که در قالب اتخاذ مواضع مشترک رفتاری ارتباط گیران پدیدار می شود ، این رسانه ها از توقعات مخاطبان خود که لزوما متحد ملی، قومی و مذهبی و نژادی دست اندرکاران این رسانه های جهانی نیستند، خواه ناخواه ب‍رک‍ن‍‍ار نمی مانند.درست به همین خاطر است که در مواقعی که این رسانه ها به وظایفشان عمل نمی کند مخاطبان علیه آن برمی آشوبند. نمونه بارز این امر درروز پنجم دیماه سال 87 و بعد از گذشت 10 روز ازپایان جنگ غزه روی داد که طی آن هزاران نفربا اجتماع در مقابل مرکز شبکه تلویزیونی بی بی سی در لندن، به بی توجهی این شبکه به ارتکاب جنایت اسراییل در غزه اعتراض کردند.

البته ناگفته نگذاریم که امروزه به یمن پیشرفتهای مخابراتی و ارتباطی، تا حدی امکان تعامل و تشریک مساعی مخاطبان با فرستندگان رادیووتلویزیونی فراهم شده و برخی از رسانه های صوتی و تصویری در برنامه های زنده خود از طریق مکانیزمهای مختلف مثل تلفن،SMS و یا کارافزارهای اینترنتی نظیر وبکم و ایمیل می کوشند مخاطبان را نیز وارد دایره مباحث خود کنند.
این کار‌قدر مسلم،‌ هم ب‍طرز ب‍‍ی س‍‍اب‍ق‍ه‌ا‌ی‌ امکان تعاطی نظرات غیرگزینشی و غیرحکومتی را فراهم می کند هم براثر اشاعه کنشگری پرسمانی و منتقدانه مالا" ق‍درت‌ ب‍لام‍ن‍‍از‌ع‌ ح‍ک‍وم‍ت‍گ‍ر‌ان‌ ر‌ا ب‍ه‌ چ‍‍ال‍ش‌ م‍‍ی‌ک‍ش‍د و هم بطور غیرمستقیم زم‍ی‍ن‍ه‌ ت‍ش‍ری‍ک‌ م‍س‍‍ا‌ع‍‍ی‌ ش‍‍ه‍رون‍د‌ان‌ را در س‍رن‍وش‍ت‌ خ‍ودشان ف‍ر‌ا‌ه‍م‌ م‍‍ی آورد.

بدینن ترتیب،اینگونه وسایل ارتباطی تنها نقش اطلاع رسانی محض ندارندبلکه در قابل وظایف آموزشی خود بااشاعه گفتمان روشنگرانه به سطح معلومات و مطالبات شهروندان از نظامهای حاکمه می افزایند و همین پروسه نیز بخودی خود به سطح تقاضاهای اطلاعاتی جهانیان دامن زده است.بنابراین می توان گفت تلاش سامانه های ارتباطی ماهواره ای ظرف دو دهه اخیر تاثیر زیادی در نگره و رویکرد ناقد مخاطبان آنها داشته و به جرات می توان گفت بشر در هیچ دوره ای از تاریخ خود در قبال رخدادها اینقدر سیاسی و کنشمند نبوده است.
 
مضاف براین،باتوجه به تاثیر خارق العاده این بازیگران جدید در روابط بین المللی و سیاسی جهان یعنی رسانه های فراگیر طی سالهای اخیر تقاضای زیادی برای در اختیار داشتن اینگونه ابزار در گوشه و کنار جهان پدید آمده است.ب‍ر‌ه‍م‍ی‍ن‌‌اس‍‍اس،ح‍ت‍‍ی‌ ک‍ش‍ور‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌غ‍ی‍رم‍طرح‌ در م‍لاح‍ظ‍ات‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ م‍‍ی ک‍وش‍ن‍د ب‍‍ا ت‍ج‍‍ه‍ی‍ز خ‍ود ب‍ه‌ ‌اب‍ز‌ار رس‍‍ان‍ه‌ا‌ی‌ ک‍‍ار‌آم‍د ‌ه‍م‌ ب‍ر‌ا‌ی‌ خ‍ود م‍وق‍‍ع‍ی‍ت‌ و م‍ن‍زل‍ت‌ کسب ک‍ن‍ن‍د،‌ ه‍م‌ ا‌ه‍د‌اف فرامرزیشان را ب‍ه‌ پ‍ی‍ش‌ ب‍ب‍رن‍د.

ف‍‍ی‌ال‍و‌اق‍‍ع‌ ف‍ن‍‍اوری‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ج‍دی‍د ‌اطلا‌ع‍‍ات‌ و ‌ارت‍ب‍‍اط‍ات، ر‌از و رم‍ز دس‍ت‌ ی‍‍از‌ی‌ ک‍ش‍ور‌ه‍‍ا ب‍ه‌ م‍ن‍‍اف‍‍ع‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ح‍ت‍‍ی‌ ق‍وی‍ت‍ری‍ن‌ زر‌ادخ‍‍ان‍ه‌‌ه‍‍ا و ع‍م‍ی‍ق‌ت‍ری‍ن‌ و‌اب‍س‍ت‍گ‍‍ی‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌اق‍ت‍ص‍‍اد‌ی‌ ن‍ی‍ز ق‍‍ادر ن‍ی‍س‍ت‌، ‌آن‍‍ه‍‍ا ر‌ا در دس‍ت‍رس‌ دول‍ت‍‍ه‍‍ا ق‍ر‌ار د‌ه‍د.این دست افزار می تواند به کشورهای برتر رسانه ای در جهان عناوین اسطوره ای بدهدو نام آنها را پرآوازه کند. کمااینکه"‌ای‍ن‍ی‍س"م‍ورخ‌ م‍ش‍‍ه‍وراز م‍ف‍‍ه‍وم"‌ام‍پ‍ر‌ات‍ور‌ی‌ ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍ش‍‍ان‍ه‌ ک‍‍ار‌ای‍‍ی‌ ‌ارت‍ب‍‍اط‍ات‌" ن‍‍ام‌ ب‍رده و ب‍ه‌ م‍ف‍‍ه‍وم‌ ‌ام‍پ‍ر‌ات‍ور‌ی‌ در طول‌ ح‍ی‍‍ات‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌آن‌ ت‍‍اک‍ی‍د ک‍رده است. (‌ع‍ری‍ض‍‍ی،1382،ص117)

ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی‌و ی‍‍ا ح‍ت‍‍ی‌ ب‍ر‌ع‍ک‍س‌ ‌ع‍دم‌ ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی‌ ‌از ‌اب‍ز‌ار رس‍‍ان‍ه‌‌ا‌ی‌ و ‌اطلا‌ع‍‍ات‍‍ی‌ دردن‍ی‍‍ا‌ی‌ ‌ام‍روز ب‍ه‌ م‍ث‍‍اب‍ه‌ ‌اب‍ز‌ار ت‍‍ه‍‍اج‍م‍‍ی‌ ی‍‍ا ت‍د‌اف‍‍ع‍‍ی‌ ب‍رل‍ه‌ ی‍‍ا ‌ع‍ل‍ی‍ه‌ ک‍ش‍ور‌ه‍‍ام‍ح‍س‍وب‌م‍‍ی ش‍ود.ب‍ه ق‍ول"م‍ک‌ گ‍‍اورن"س‍ن‍‍ات‍ور ‌آم‍ری‍ک‍‍ای‍‍ی:" ی‍ک‌ ش‍ی‍وه‌ ح‍م‍ل‍ه‌ ب‍ه‌ ک‍ش‍ور‌ی‌ ‌ای‍ن‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ج‍ری‍‍ان‌ ‌اطلا‌ع‍‍ات‌ ر‌ا م‍س‍دود س‍‍ازی‍م‌ م‍ث‍لا ت‍م‍‍اس‌ س‍ت‍‍ادم‍رک‍ز‌ی‌ و ش‍‍ع‍ب‌ خ‍‍ارج‍‍ی‌ ی‍ک م‍وس‍س‍ه‌ چ‍ن‍دم‍ل‍ی‍ت‍‍ی‌ ر‌ا ق‍ط‍ع‌ ک‍ن‍ی‍م ی‍‍ا دی‍و‌ار‌ی ‌‌اطلا‌ع‍‍ات‍‍ی‌ ر‌ا در ‌اطر‌اف‌ ی‍ک‌ک‍ش‍ور ب‍ن‍‍ا ک‍ن‍ی‍م‌.‌از دی‍دگ‍‍اه‌ و‌ی‌،دل‍ی‍ل‌ ‌ای‍ن‌ م‍س‍‍ال‍ه‌ای‍ن‌ ‌اس‍ت‌ک‍ه ‌ع‍ب‍‍ارت‌ ج‍دی‍د‌ی‌ و‌ارد و‌اژه‌ن‍‍ام‍ه‌ی‌ ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍‍ی‌ش‍ده‌و ‌آن"ح‍‍اک‍م‍ی‍ت ‌اطلا‌ع‍‍ات‍‍ی‌"‌اس‍ت‌.(ت‍‍اف‍ل‍ر،1380 ،ص441)

درهر حال، ظرف دودهه اخیر بسیاری از کشورها برای رسیدن به "ح‍‍اک‍م‍ی‍ت ‌اطلا‌ع‍‍ات‍‍ی‌" اقدام به راه اندازی تلویزیوین های ماهواره ای کرده اندکه بعضی در این راه موفقیت هایی کسب کرده اما بعضی دیگر به اهداف خود دست نیازیده اند.

بطور خلاصه باید رمز موفقیت تلویزیونهای موفق ماهواره ای را توجه آنها به خاستگاه های واقعی مخاطبان و پارادایمیزه کردن این متغییر در اصول راهبردی خود از یکسو و پایبندی به
جریان آزاد اطلاعات و اخبار و عدم مماشات بر روی اصول حرفه ای ناظر به تکثرگرایی حرفه ای از سوی دیگر علام کرد.

رسانه هایی که به این اصول اولیه اعتنا نکنند احتمالا مخاطبان چندانی نخواهند داشت و دیر یا زود طبل ناکامی شان به صدا درخواهد آمد اما آنهایی که به این اصول مقید باشند روز به روز بر شمار مخاطبانشان خواهند افزود هرچند مستبعد نیست بخاطر کسب همین اعتبار و محبوبیت از غضب برخی قدرتها و دولتهای تمامیت خواه مصون نمانند.

مسلم ایرانی


[ یکشنبه 88/11/11 ] [ 12:31 عصر ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

مقدمه

انار یکی از میوه‌هایی است که از قدیم وجود داشته است حتی در کتاب مقدس چندین بار نام آن ذکر شده است. هومر شاعر معروف یونان در کتاب خود (اودیسه) از آن نام برده است. معروف است که حضرت سلیمان باغ بزرگی پر از درختهای انار داشته که به ان عشق می‌ورزیده است. درخت انار بومی ایران و مناطق مجاور آن است . کلمه انگلیسی Pomegranate از زبان یونانی مشتق شده که به معنی سیب با هسته‌های زیاد می‌باشد.

انار درخت کوچکی است که ارتفاع آن تا 6 متر می‌رسد و در مناطق نیمه گرمسیری می‌روید. شاخه‌های آن کمی تیغ‌دار و برگهای آن متقابل ، شفاف و ساده است. گلهای انار درشت به رنگ قرمز اناری ولی بی‌بو می‌باشد. میوه آن کروی با اندازه‌های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می‌باشد. رویهمرفته در حدود بیست نوع مختلف انار در دنیا موجود است

برخی ازخواص انار

·         انار شیرین ادرار آور است.

·         ملین مزاج است.

·         آب انار شیرین برای بیماریهای مجاری ادرار مفید است.

·         ترشح صفرا را زیاد می‌کند.

·         آب انار اسهال را برطرف می‌کند.

·         اگر آب انار را با عسل مخلوط کرده و هر روز چند قطره در بینی بچکانید از رشد پولیپ در بینی جلوگیری می‌کنید.

·         خون ساز است.

·         خون را تصفیه می‌کند.

·         برای سالمندان بهترین دارو برای تقویت کلیه است.

·         آب انار خنک کننده است.

·         رنگ صورت را شاداب می‌کند.

·         صدا را باز کرده و گرفتگی صدا را برطرف می‌کند.

·         برای برطرف کردن دندان درد ، دم کرده ریشه درخت انار را در دهان مضمضه کنید.

·         برای برطرف کردن بواسیر باید معقد را با جوشانده پوست انار شستشو داد.

مضرات انار

کسانی که سرد مزاج هستند نباید در خوردن انار افراط کنند. زیرا معده را سست کرده و ایجاد نفخ می‌کند. اینگونه افراد باید انار را با زنجبیل بخورند. جوشانده پوست درخت و پوست ریشه آن که برای رفع کرم بکار می‌رود ممکن است ایجاد سرگیجه و استفراغ کند. بهر حال در خوردن جوشانده آن باید احتیاط کرد و این کار باید تحت نظر متخصص انجام گیرد.

 


[ یکشنبه 88/11/11 ] [ 11:46 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

قسمت سوم و پایانی

موقعیت سوق‏الجیشی ایران و برخورداری از وضعیت بازرگانی مناسب، منابع طبیعی و ذخایر عظیم انرژی، همواره در سده‏های اخیر مورد توجه بیگانگان بوده و در برهه‏هایی به دخالت آنان در اوضاع داخلی میهنمان انجامیده است. در بخشهای یکم و دوم این ارزیابی شتابزده تاریخی، به نقض بیطرفی و اشغال ایران در جنگ جهانی اول، اوضاع اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور، ناتوانی دولت مرکزی در کنترل بحران و مانیفست دیپلماسی ایران در این دوره اشاره شد. در نوشتار حاضر که بخش سوم و آخر این نوشته به شمار می‏آید، درباره اتخاذ سیاست بیطرفی به عنوان مناسب‏ترین گزینه در آن برهه، همچنین اهمیت استراتژیک ایران از نگاه قدرتهای بزرگ، توضیح داده می‏شود.

 قدرت‏های بزرگ در ایران

در آغاز تاجگذاری آخرین شاه قاجار، ابوالقاسم خان ناصرالملک، نایب‏السلطنه که به ” دیپلمات مکار“ شهره بود، اندکی پیش از آغاز جنگ جهانی اول، پادشاه جوان را تنها گذاشت و رهسپار خارج از کشور گردید. 1 باور عده‏ای از محققان آن است که او در برابر مشکلات عدیده ناشی از پیچیدگی‏های سیاسی آن دوره و زمانه خود را باخت. هر چند رجال هوشمندی چون ناصرالمک که مدتی را در دانشگاه آکسفورد انگلستان، در کنار لرد کرزن، وزیر خارجه بریتانیا، تحصیل کرده بود، به روشنی با گرفتاری‏ها و بحران‏های پس از بر تخت سلطنت نشستن شاه جوان و عواقب آن آشنایی داشت، و افزون بر آن به این موضوع مهم پی برد که جهان در آستانه یک دگرگونی قرار گرفته است. از این‏رو به منظور دور ماندن از فتنه‏های داخلی راه خروج از کشور و عزیمت به اروپا را برگزید.

در چنین شرایطی « کار مداخله بیگانگان در امور داخلی ایران به جایی رسیده بود که روسها در قزوین و در تبریز از مردم مالیات می‏گرفتند و مانع اعزام نمایندگان آذربایجان به مجلس شورای ملی می‏شدند و انگلیس‏ها در مقابل وام محقری گمرک بوشهر را تصرف نموده عواید آن را تصاحب می‏کردند.» 2

از منظر برخی رجال سیاسی کشور، رقابت قدرت‏های بزرگ در ایران در دورانی سودمند ارزیابی می‏شد، چرا که این تضاد و درگیری منافع به تعادل و توازن و حفظ یکپارچگی ملی می‏انجامید و میهن را از غلتیدن در گرداب‏ها و طوفان حوادث مصون نگاه می‏داشت و فرصت تنفس فراهم می‏آورد و اینکه شاید وقتی دیگر امکان تصمیم‏گیری مناسب حاصل آید. به هر جهت با این رقابت « گاهی یکی مانع تجاوزات دیگری می‏شد. لکن گاهی هم باعث مسابقه در سلب حقوق ایران و تحصیل امتیازات مضره می‏شد.» 3

زمانی هم دخالت و اعمال نفوذ بیگانگان با گروکشی در صورت عدم اعطای وام و امتیازات ویژه همراه بود. کانون قدرت و مرکز ثقل تصمیم‏گیریهای سیاسی نیز انگاری به شکل صوری و ظاهری داخل کشور بود. تلگراف زیر که از سر والتر تاونلی، فرستاده ویژه وزیرمختار انگلیس در ایران به سر ادوارد گری، وزیر امور خارجه انگلیس به تاریخ 5 دسامبر 1912م/ 3 آذر 1291ش/ 25 ذیحجه 1320ق ارسال شده است، چشم‏اندازی از فضای سیاسی آن دوره را هویدا می‏سازد: « وزیر امور خارجه دیروز مرا اطلاع داد که کابینه قبول نموده است که امتیازات خطوط آهن را بدهند. جناب معظم مرا اطلاع داد که اگر دولتین رضا به تجدید کابینه حالا بدهند، او مرا می‏تواند اطمینان بدهد که تمام امتیازاتی که تقاضا شده، داده خواهد شد.» 4

در اوقاتی نیز با سکوت‏های مصلحت‏آمیز خود دست قدرت دیگر را در آشکار کردن تعدیات و تجاوزات خود باز می‏گذاشتند تا در پی آن خود نیز به نان و نوایی برسند. بی شک رقابت قدرت‏های طراز اول آن دوره در ایران، در ابعاد تجاری و بازرگانی، اقتصادی و ارضی، سیاسی و استعماری جدی بود. روسیه می‏خواست با تسلط بر ایران اندک اندک خود را به سواحل جنوبی کشورمان و پس از آن اقیانوس هند نزدیک سازد تا از این راه به مثابه سکوی پرش برای صادرات کالاهای بازرگانی خود استفاده کند و در ضمن به منظور رقابت با انگلیس از راه دریا بهره جوید. « ایران برای انگلستان به منزله یکی از حلقه‏های محکم زنجیر امپراطوری محسوب می‏شد.» 5 و از ابعاد مختلف نگاه دولتمردان این کشور به رفتار و فعل و انفعالات حاکمیت و رقیبان دیگر دوخته شده بود.

 

اعلان بیطرفی

موضعگیری سیاسی مناسب در پی آغاز جنگ جهانی اول در کشورمان، اتخاذ رویه بیطرفی و اعلام آن بود. عده‏ای از رجال که در میان آنان می‏توان به مؤیدالاسلام کاشانی، مدیر روزنامه حبل‏المتین اشاره کرد، از هواداران بیطرفی مثبت بودند. از نظر کاشانی، رجال ایران باید با هوشمندی از رقابت انگلیس و روس در کشورمان بهره برند. به این منظور آنان می‏بایست بیدار و آگاه باشند و مملکت را آرام آرام از لاک فشار قدرت‏های بزرگ آن دوره به درآورند و به سمت استقلال سوق دهند. 6

سر ادوارد گری، وزیر خارجه انگلیس بهره‏مندی دولتمردان ایرانی از رقابت انگلیس و روسیه را رهیافت به فرصت مغتنم برای تنفس در آوردگاه سیاست، برمی‏شمرد. فرصتی که به زعم عده‏ای از آن به نحو مطلوب و قابل قبول استفاده نشد.

« ایران خوش نداشت تفاهمی بین بریتانیا و روسیه برقرار باشد. در گذشته، وجود خصومت میان دو دولت قدرتمند را کلید رمز مصون ماندن خویش یافته بود و عادت کرده بود که یکی را به جان دیگری بیندازد و از این راه برای خود فرصت تنفس دست و پا کند.» 7

اُلسون، 8 در رساله دکتری خود با عنوان روابط ایران و انگلیس در جنگ جهانی اول، 9 به موضع دولت‏های ایران در خلال جنگ جهانی اول پرداخته و چنین نتیجه‏گیری می‏کند که در طول این مدت ــ که شانزده کابینه سر کار آمد ــ ، سیاست آنها به طور قابل توجهی تداوم یافت. وی در مورد دیپلماسی ویژه دولت‏های ایران در این مدت معتقد است:

« سیاست دولت‏های ایران طی جنگ، در وهله اول نگهداری از بیطرفی ایران و اخراج قوای بیگانه بود؛ آنگاه که بیطرفی معنای خود را از دست داد، به دلیل احتیاج مبرم به پول، ناچار موراتوریوم و تشکیل پلیس جنوب پذیرفته شد. سپس ایران کوشید از طریق انعقاد قراردادی با انگلیس (روسیه از صحنه خارج شده بود) استقلال ایران و تمامیت ارضی آن را تثبیت کند.» 10

ناگفته نماند عناصر تندرو و رادیکالی نیز بودند که با اتخاذ موضع بیطرفی مخالفت می‏کردند. به باور این قبیل افراد، اتخاذ خط مشی بیطرفی هیچ رهاورد و ثمری برای ایران به ارمغان نداشت. برجسته‏ترین وجه این ناسازگاری در یادداشت‏های سیدضیاءالدین طباطبایی در روزنامه رعد، مشاهده می‏شد.» 11

به هر روی، دولتمردان و سیاستمداران ایران در دوره اشغال با تکیه بر بیطرفی اعلان شده، جریان امور را پیش بردند تا آسیب کمتری به این مرز و بوم وارد آید و بیش از آن مملکت صدمه و زیان نبیند. پیگیری دعاوی ایران از ماجرای نقض بیطرفی و اشغال کشور و آسیب فراوانی که از این حیث حاصل شد، حداقل انتظاری بود که ایرانیان از احمدشاه در سفرش به فرنگ، که در اوایل 1338ق انجام گرفت، توقع داشت، هرچند این خواست ملی هرگز محقق نشد و سلطان جوان در آن حیص و بیص اختلاف با وثوق‏الدوله بر سر انعقاد قرارداد 1919 می‏گفت : « کسانی که پول گرفته‏اند تصدیق کنند، من هرگز تصدیق نخواهم کرد.» 12 در تبیین انگیزه مخالفت احمدشاه با قرارداد 1919 دیدگاههای متفاوتی بیان شده است. به باور برخی، تنها اقدام بارز احمدشاه مخالفتش با همین قرارداد کذایی بود. از نظر این عده احمدشاه در سفر خود به فرنگ، در لندن هنگام حضور در مهمانی لرد کرزن، له یا علیه قرارداد موضعی نگرفت و اظهار داشت: « باید این قرارداد به مجلس شورای ملی ارجاع شده، به صحه برسد» و در برابر فشار وثوق‏الدوله، نصرت‏السلطنه و حتی ناصرالملک درباره این مخالفت با گفتن: « کار خودت را ضایع کردی»، ایستادگی کرد و به همین دلیل انگلیسی‏ها کینه وی را به دل گرفتند و برای او خط و نشان کشیدند که عاقبت به برکناری‏اش از تاج و تخت سلطنت انجامید.

جواد شیخ‏الاسلامی در سلسله مقالات خود با عنوان « سیمای حقیقی احمدشاه قاجار بعد از گذشت نیم قرن» به این دغدغه تاریخی می‏پردازد که « می‏خواهیم به کمک اسناد و مآخذ معتبر تاریخی این نکته را روشن کنیم که آیا این آخرین پادشاه سلسله قاجار، همچنان که طرفدارانش درآورده‏اند، به حقیقت فدای مخالفتش با قرارداد شد یا اینکه خود باطناً مایل به کناره‏گیری از سلطنت ایران بود و عجله داشت که هر چه زودتر از تحمل این بار شریف (ولی سنگین و پر مسئولیت) خلاص شود.» 13 آورده‏اند احمدشاه در این مورد یا در جای دیگری گفته است : « اگر در سوئیس کلم‏فروشی کنم، بهتر است تا در چنین مملکتی پادشاه باشم.» 14 آنچه آمد گزارش اجمالی بود از اوضاع سیاسی، اجتماعی ایران در آن برهه و اینکه در آن زمانه پر آشوب چگونه کارگزاران ایرانی در رقابت روس و انگلیس در میهنمان، با اتخاذ مواضع سیاسی ویژه، ایران زمین را از آسیبها و خطرهای بیشمار محفوظ نگاه داشتند.
[ شنبه 88/11/10 ] [ 10:8 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

سد و نیروگاه رودبار لرستان

وضعیت: اجرایی

نوع سد: بتنی دو قوسی

تراز نرمال: 1756

نوع سرریز: آزاد

حجم بدنه سد: 4/0 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 151 متر

طول تاج سد: 170 متر

عرض تاج سد: 6 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 1964

حجم کل مخزن: 202 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: سطحی

تعداد واحدها: 2

نوع توربین: فرانسیس با محور عمودی

ظرفیت نصب نیروگاه: 450 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 980 میلیون کیلووات ساعت

موقعیت جغرافیایی: بر روی رودخانه رودبار در استان لرستان و 100 کیلومتری جنوب الیگودرز

 

 

-----------------

سد و نیروگاه تلمبه ذخیره ای سیاه بیشه

سد پایین

وضعیت: اجرایی

نوع سد: سنگریزه ای با روکش بتنی

تراز نرمال: 1905

نوع سرریز: اوجی آزاد

حجم بدنه سد: 76/1 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 85 متر

طول تاج سد: 438 متر

عرض تاج سد: 12 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 890 متر مکعب

حجم کل مخزن: 5/3 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: زیرزمینی

تعداد واحدها: 4

نوع توربین:

ظرفیت نصب نیروگاه: تولید 1040 مگاوات      مصرف 860 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 

موقعیت جغرافیایی: در استان مازندران نزدیک روستای سیاه بیشه و در 10 کیلومتری شمال تونل کندوان

 

سد بالا

وضعیت: اجرایی

نوع سد: سنگریزه ای با روکش بتنی

تراز نرمال: 2406

نوع سرریز: اوجی آزاد

حجم بدنه سد: 3/3 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 104 متر

طول تاج سد: 330 متر

عرض تاج سد: 15 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 170 متر مکعب

حجم کل مخزن: 6/3 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: زیرزمینی

تعداد واحدها: 4

نوع توربین:

ظرفیت نصب نیروگاه: تولید 1040 مگاوات      مصرف 860 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 

موقعیت جغرافیایی: در استان مازندران نزدیک روستای سیاه بیشه و در 10 کیلومتری شمال تونل کندوان

 

 

-------------

سد و نیروگاه کارون 3

وضعیت: بهره برداری 

نوع سد: بتنی دو قوسی

تراز نرمال: 845

نوع سرریز: شوت دریچه دار- آزاد- داخل بدنه- جبرانی

حجم بدنه سد: 3/1 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 205 متر

طول تاج سد: 462 متر

عرض تاج سد: 5/5 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 17250 متر مکعب

حجم کل مخزن: 2750 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: زیرزمینی

تعداد واحدها: 8

نوع توربین: فرانسیس با محور عمودی

ظرفیت نصب نیروگاه: 2000 مگاوات توسعه تا 3000 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 4137 میلیون کیلووات ساعت

موقعیت جغرافیایی: بر روی رودخانه کارون در استان خوزستان و 28 کیلومتری شرق شهر ایذه

 

 


[ چهارشنبه 88/11/7 ] [ 10:36 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

وضعیت: درحال ساخت

نوع سد: بتنی دو قوسی

تراز نرمال: 1025

نوع سرریز: شوت دریچه دار- آزاد- داخل بدنه

حجم بدنه سد: 4/1 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 230 متر

طول تاج سد: 440 متر

عرض تاج سد: 7 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 6200 متر مکعب

حجم کل مخزن: 2190 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: سطحی

تعداد واحدها: 4

نوع توربین: فرانسیس با محور عمودی

ظرفیت نصب نیروگاه: 1000 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 2107 میلیون کیلووات ساعت

موقعیت جغرافیایی: بر روی رودخانه کارون در استان چهارمحال و بختیاری و 180 کیلومتری جنوب غربی شهرکرد

 


[ چهارشنبه 88/11/7 ] [ 10:33 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

وضعیت: مطالعاتی

نوع سد: بتنی دو قوسی

تراز نرمال: 830

نوع سرریز: سرسره ای دریچه دار

حجم بدنه سد: 5/2 میلیون متر مکعب

ارتفاع سد از پی: 260 متر

طول تاج سد: 330 متر

عرض تاج سد: 6 متر

ظرفیت تخلیه سرریز: 4350

حجم کل مخزن: 4844 میلیون متر مکعب

نوع نیروگاه: سطحی

تعداد واحدها: 6

نوع توربین: فرانسیس با محور عمودی

ظرفیت نصب نیروگاه: 1500 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 2957 میلیون کیلووات ساعت

موقعیت جغرافیایی: بر روی رودخانه بختیاری در استان لرستان و 70 کیلومتری بالا دست سد دز

 


[ چهارشنبه 88/11/7 ] [ 10:32 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

ویندوز یک سیستم ضعیف از نظر امنیتی هست واگه شما خیلی به امنیت اهمیت می دید
باید علاوه بر اینکه از آنتی ویروس, فایر وال و دیگر برنامه های امنیتی  استفاده کنید باید ویندوز خودتون رو هم آپدیت کنید. ولی خیلی از کاربران در این قسمت با مشکلی روبرو می شن و اون اینه که ویندوزشون توسط  ماکروسافت هنگام آپدیت بررسی میشه و مشخص میشه که ویندوزشون غیر قانونیه , بنا بر این مکروسافت از آپدیت کردن اون جلوگیری میکنه.همچنین دسته ی دیگری هم مایلند از اینترنت اکسپلورر 7 اسفاده کنند ولی ماکروسافت این برنامه رو طوری طراحی کرده که فقط روی ویندوز های اصل اجرا بشه ...


حال روش قانونی و اصل کردم ویندوز رو بیان میکنیم:

ابتدا از منوی
START گزینه ی run رو اجرا کنید و کلمه ی regedit رو مطابق شکل در اون بنویسید و ok کنید تا پنجره ای جدید باز شود.




خب حالا از پنجره ی باز شده به آدرس زیر بروید :
HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVerson\WAPEvents



حالا از قسمت سمت راست پنجره روی گزینه ی
OOBETimer دوبار کلیک کنید تا پنجره ای مانند شکل زیر باز شود:




حالا هر کدام از مقادیری را که میخواهید به 00 تغیر بدهید برای مثال ما در شکل زیر مقادیر
FF رو به 00 تغییر دادیم




حالا رو ی
ok کلیک کنید و پنجره ی رجیستری رو ببندید.

حالا مثل مرحله ی اول از منوی
Start روی گزینه ی run کلیک کنید و دستور command رو تایپ کنید و ok کنید.
در پنجره ای که باز شده دستور زیر رو بنویسید:

systemroot%\system32\oobe\msoobe.exe /a%

چند لحظه صبر کنید تا پنجره ای به نام
Activate Windows باز شود

حالا مطابق شکل زیر گزینه ی دوم را انتخاب کنید . در پایین پنجره روی
Next رو کلیک کنید



حالا از پنجره ی جدید از قسمت پایین روی دکمه ی
Change product key کلیک کنید.



حالا از پنجره ی جدید مطابق شکل کد زیر را وارد کنید:

B7R7P-J63JP-2J7VH-W3TDJ-PDP7T




بعد از نوشتن این کد روی
update کلیک کنید سپس پنجره رو ببندید و  سیستم را Reboot کنید

حالا یعد از
restart سیستم  مثل مرحله ی قبل از منوی Start روی گزینه ی run کلیک کنید و دستور command رو تایپ کنید و ok کنید.
در پنجره ای که باز شده دستور زیر رو بنویسید:

systemroot%\system32\oobe\msoobe.exe /a%

حالا شما پیغامی مطابق شکل زیر میبینید



تبریک میگم , ویندوز شما اورجینال شد حالا به راحتی میتوانید وارد سایت ماکروسافت بشید و ویندوز خودتون رو update کنید و از اینترنت اکسپلورر 7 اسفاده کنید.


[ چهارشنبه 88/11/7 ] [ 10:23 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]

ایران و جنگ جهانی اول

قسمت دوم

در بخش یکم این نوشتار درباره آغاز جنگ جهانی اول و به دنبال آن نقض بیطرفی و اشغال ایران نکاتی یادآوری شد، این امر حقایق چندی را روشن کرد و ضرورت اتخاذ خط مشی روشن و دیپلماسی فعال را موجب آمد. ازجمله اموری که دراین دوره می‏توان به آن اشاره کرد عبارت است از :

توان ملی پایین

با توجه به توان سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی کشور باید توجه داشت که امکان رویارویی قهرآمیز در آوردگاه نظامی با قدرتهای بزرگ آن دوره ــ انگلستان و روسیه ــ و رقابت رو به اوجگیری آنان در کشور ممکن نبود. بی تردید عامل حضور قدرتهای خارجی در ایران آن هم به دلیل اهمیت سوق‏الجیشی میهنمان در منطقه نباید به عنوان عامل عمده در راه اتخاذ چنین خط مشی‏ای نادیده گرفته شود. همین موضوع هزینه مقاومت و رقابت را افزایش داد.

فقدان امنیت اجتماعی

بدون شک امنیت اجتماعی شرط عمده، لازم و حتمی برای بقای دولت به شمار می‏آید. اشغال کشور باعث قدرت گرفتن نیروهای گریز از مرکز شد. این دستجات جان تازه‏ای گرفتند و با بهره‏ برداری از اوضاع متشنج و پرالتهاب آن زمانه حیاتی دوباره یافتند : در آذربایجان شرقی : شیخ محمد خیابانی، در آذربایجان غربی : اسماعیل آقا سمیتقو، در مازندران: امیرمؤید سوادکوهی، ساعدالدوله، احسان‏الله خان، در گیلان: میرزا کوچک خان جنگلی، در بلوچستان : محمدخان بلوچ، در خوزستان‌: شیخ خزعل، در کردستان: سید طه سردار سپه، در کاشان: نایب حسین خان کاشی، در گرگان و ترکمن صحرا : بعضی ایلات یموت و کوکلان، در خراسان، برخی ایلات هزاره، زعفرانلو و ترکمنها، در فارس: عده‏ای طوایف عرب خمسه، باصری و شیبانی، در کرمانشاه : شماری ایلات باباجانی و سنجابی، کاکاوند، چواری، در لرستان، طوایف حسن‏وند، یران وند و سگوند و....

ناپایداری هژمونی سیاسی

در این دوره شاهد بی ثباتی حاکمیت سیاسی که نماد آن کابینه‏ها به شمار می‏آیند، بودیم. از 14 مرداد 1285ش که فرمان مشروطیت را مظفرالدین شاه توشیح کرد تا کودتای 3 اسفند 1299، یعنی در مقطع زمانی کمتر از پانزده سال، قوه مجریه نظام سیاسی پنجاه و یک مرتبه به نوعی دچار بحران شد. جالب است بدانیم در 33 مورد عمر کابینه‏ها کمتر از 100 روز بود. حتی به وقت خاتمه جنگ جهانی اول تا کابینه کودتا (کابینه سیاه سید ضیاءالدین طباطبایی) یعنی در خلال بیست و هشت ماه، کابینه وثوق‏الدوله دو مرتبه ترمیم شد. پس از آن مشیرالدوله به روی کار آمد و به دنبال آن سپهدار اعظم عهده دار تشکیل دولت شد که پس از سه ماه کناره‏گیری کرد و مجدداَ به اصرار احمدشاه، دولت ثانوی خود را تشکیل داد. 1

پر واضح است که با این همه نوسان و لرزش، حاکمیت از تعادل سیاسی برخوردار نبود. تغییر پی در پی و متوالی نخست‏وزیران و سقوط زودهنگام و یا ترمیم کابینه‏های آنان اوضاعی را پدیدار ساخت که در آن حداکثر انتظار حفظ و صیانت « وضع موجود» بود و نه توقعی بیش از آن؛ هر چند خواستها و مطالبات دیگر هرگز مجال تحقق نیافت.

ناتوانی دولت مرکزی

ضعف و سستی دولت مرکزی در این دوره در اشکال مختلف نمایان بود. در رخداد نقض بیطرفی و اشغال آشکار ایران از سوی روس و انگلیس، دولت زمینگیر شد و تقریباَ از عهده هیچ کاری برنمی‏آمد. اینکه امکان بالقوه و توان ابراز واکنش وجود داشت یا خیر، مبحث مجزایی است که نیازمند تأمل و بررسی است، هرچند به گمان برخی از پژوهشگران و « به روایت بسیاری از اسناد، حکومت مرکزی (در این دوره 14 ساله از مشروطه تا کودتا) دست‏نشانده و دست‏اموز قدرتهای خارجی بوده است.» 2

مانیفست دیپلماسی

به باور عده‏ای، مانیفست دیپلماسی ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم ترسیم شد. بنای بازی سیاسی جدیدی که از این پس به مثابه خط مشی دولتمردان در پیش گرفته شد با تحلیل شرایط آن دوره و متکی به عدم رویارویی نظامی بود. اصولی که به عنوان خط مشی سیاست خارجی ایران مورد توجه قرار گرفت عبارت است از :

1. ایران در حالت ضعف باید تعادل را میان قدرتهای درگیر در امورش حفظ کند و یکی را بر علیه دیگری به بازی بگیرد. به منظور ایجاد تعادل در رقابت بین بریتانیا و روسیه، ایران هرگز نباید به یک جناح تکیه بیشتر کند.

2. در هر فرصت ایران باید درگیری یک قدرت سوم را در موقعی که حضور آن قدرت موجب کاهش فشارهای انگلیس و روسیه شود، جست وجو کند.

3. ایران در روابط خود با قدرتهای غربی هرگاه ممکن است باید برای کنترل آمورش از طریق دیپلماسی مثبت ـ منفی، که می‏تواند تا حد زیادی ضعفهای نظامی و اقتصادیش را جبران کند، مستقیماَ عمل نماید. 3

در همین رابطه سر ادوارد گری، وزیر خارجه انگلیس، بهره وری کارگزاران سیاست خارجی ایران از رقابت انگلیس و روسیه را فرصتی مغتنم برای تنفس در عرصه دیپلماسی می‏داند، هر چند به نظر می‏رسد از این فرصت طلایی برای پیشبرد امور کشور استفاده مطلوب صورت نگرفت.

« ایران خوش نداشت تفاهمی بین بریتانیا و روسیه برقرار باشد. در گذشته، وجود خصومت میان دو دولت قدرتمند را کلید رمز مصون ماندن خویش یافته بود و عادت کرده بود که یکی را به جان دیگری بیندازد و از این راه برای خود فرصت تنفس دست و پا کند.» 4

بحران اقتصادی

به هر روی حکومت مرکزی صرفنظر از معضلات سیاسی، با بحرانهای چندی در ابعاد اقتصادی نبز مواجه بود و متأسفانه به دلایل گوناگون ازجمله : دخالت بیگانگان، درگیریهای سیاسی جناحهای هیئت حاکمه، بی لیاقتی و فساد جمعی از دولتمردان، فقر و محرومیت توده‏های مردم و ... به طرز اعجاب‏انگیری رو به گسترش بود و اوضاع نابسامان موجود را پیچیده تر کرده بود.

از سوی دیگر، قحطی بیداد می‏کرد، به ویژه در اواخر جنگ جهانی اول که همه روزه باعث مرگ کودکان، زنان و سالمندان می‏شد، نقل بخشی از خاطرات میرزا خلیل خان ثقفی (اعلم‏الدوله)، طبیب دربار، از شرایط حاکم در تهران ــ آری، مرکز حکومت و نه روستاهای دوردست ــ عمق و شدت فاجعه را بیشتر نمایان می‏سازد. با توجه به توان سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی کشور باید توجه داشت که امکان رویارویی قهرآمیز در آوردگاه نظامی با قدرتهای بزرگ آن دوره ــ انگلستان و روسیه ــ و رقابت رو به اوجگیری آنان در کشور ممکن نبود.

از یکی از گذرگاههای تهران عبور می‏کردم. به بازارچه خرابه‏ای رسیدم که در آنجا دکان دمپخت پزی بود. رو به روی آن دکان دو نفر زن پشت به دیوار ایستاده بودند. یکی از آنها پیرزنی بود صغیرالجثه و دیگری زنی جوان و بلندقامت. پیرزن که صورتش باز بود و کاسه گلینی در دست داشت، گریه‏کنان گفت : ای آقا، به من و این دختر بدبختم رحم کنید؛ یک چارک از این دمپخت خریده و به ما بدهید، مدتی است که هیچ کدام غذا نخورده‏ایم و نزدیک است از گرسنگی هلاک شویم. گفتم : قیمت یک چارک دمپخت چقدر است تا هر قدر پولش شد، بدهم خودتان بخرید. گفتند: نه آقا، شما بخرید و به ما بدهید چون ما زن هستیم، فروشنده ممکن است دمپخت را کم کشیده و مغبونمان کند. یک چارک دمپخت خریده و در کاسه آنها ریختم. همان جا مشغول خوردن شدند و به طوری سریع این کار را انجام دادند که من هنوز فکر خود را درباره وضع آنها تمام نکرده بودم، دیدم که دمپخت را تمام کردند. گفتم : اگر سیر نشده‏اید یک چارک دیگر برایتان بخرم، گفتند : آری بخرید و مرحمت کنید، خداوند به شما اجر خیر بدهد و سایه‏تان را از سر اهل و عیالتان کم نکند. از آنجا گذشتم و رسیدم به گذر تقی خان. در گذر تقی خان یک دکان شیربرنج فروشی بود که شاید حالا هم باشد. در روی بساط یک مجموعه بزرگ شیربرنج بود که تقریباَ ثلثی از آن فروخته شد و یک کاسه شیره با بشقابهای خالی و چند عدد قاشق نیز در روی بساط گذاشته بودند. من از وسط کوچه رو به بالا حرکت می‏کردم و نزدیک بود به محاذات دکان برسم که ناگهان در طرف مقابلم چشمم به دختری افتاد که در کنار دیواری ایستاده و چشم به من دوخته بود. دفعتاَ نگاهش از سوی من برگشت و به بساط شیربرنج فروشی افتاد. آن دختر، شش، هفت سال بیشتر نداشت. لباسها و چادر نمازش پاره پاره بود و چشمان و ابروانش سیاه و با وصف آن اندام لاغر و چهره زرد که تقریباَ به رنگ کاه درآمده بود بسیار خوشگل و زیبا بود. همین که نگاهش به شیربرنج افتاد لرزشی بسیار شدید در تمام اندامش پدیدار گشت و دستهای خود را به حال التماس به جانب من و دکان شیربرنج فروشی که هر دو در یک امتداد قرار گرفته بودیم دراز کرد و خواست اشاره‏کنان چیزی بگوید اما قوت و طاقتش تمام شد و در حالی که صدای نامفهومی شبیه به ناله از سینه‏اش بیرون آمده، به روی زمین افتاد و ضعف کرد. من فوراَ به صاحب دکان دستور دادم که یک بشقاب شیربرنج که رویش شیره هم ریخته بود آورده و چند قاشقی به آن دختر خوراندیم. پس از اینکه اندکی حالش به جا آمد و توانست حرف بزند. گفت : دیگر نمی‏خورم، باقی این شیربرنج را بدهید ببرم برای مادرم تا او بخورد و مثل پدرم از گرسنگی نمیرد... 5

آلرژی شاهانه

آنچه بیش از اوضاع فلاکت بار مردم دل هر ایرانی را می‏خراشد و به درد می‏آورد مشارکت شاه و جمعی از حواریون او در احتکار مایحتاج عمومی است که نشان از بی مایگی و بی اعتنایی به تنگدستی مردم به روزگار اشغال کشور از سوی اجانب دارد. در این برهه میرزا حسن خان مستوفی‏الممالک با جدیت و تلاش فراوان، به رغم درگیر شدن با عوامل آشکار و نهان انگلیس و روس، با وضع برنامه‏ای درصدد نجات هموطنان خود از این وضع آشفته، مقابله با محتکران و اتخاذ تدابیری برای خرید عادلانه ارزاق عمومی به ویژه گندم، برنج، جو و توزیع آن میان هموطنان بود. یکی از محتکران عمده غلات، احمدشاه ِ جوان بود که تن به پیشنهاد خرید منصفانه رئیس‏الوزرای خود نیز نمی‏داد و مقادیر معتنابهی گندم و جو در انبارها ذخیره کرده بود. شاه قاجار در برابر پیشنهادهای خرید صدراعظم خود اظهار می‏داشت « جز به قیمت روز به صورت دیگر حاضر برای فروش نیستم» عاقبت مستوفی‏الممالک، مرحوم ارباب کیخسرو را مأمور کرد شاه را ملاقات و اجناس مذکور را از او خریداری نماید. ارباب هم پس از چند جلسه مذاکره به ناچار به طوری که احمدشاه مایل بود گندم و جو را خریداری کرد و پول آن را پرداخت. فردا صبح عده‏ای را برای تحویل گرفتن اجناس مذکور فرستاد ولی احمدشاه جواب داد که « چون دولت بیش از این مقدار علیق و جیره به من بدهکار است، من جو و گندم فروخته شده را از بابت علیق و جیره خودم محسوب داشتم!» 6 روزگار غریبی است، شاه به دولت و ملت خود نیرنگ می‏زند و سر آنها کلاه می‏گذارد. از اوضاع بد مردم به خوبی آگاه است با این حال به احتکار ارزاق جامعه کمر همت می‏بندد. با دولت منتخب خود « معامله» می‏کند، حتی وجهی را پیش از تحویل جنس دریافت می‏کند اما فردای آن روز، معامله را یک طرفه نقض می‏ک‏ند، به لطایف‏الحیلی از تحویل جنس فروخته شده خودداری می‏کند. به راستی با چنین « شاه»ی چه باید کرد. آدمی متحیر می‏ماند که قوام چنین مملکتی چگونه پا برجاست. شگفت آنکه شیرازه امور ملک بیش و بدتر از این گسسته نشد. اما به واقع چرا این شاه جوان تا به این حد خود را جدای از دولت، ملت و سرزمین کهنسال خود می‏داند. اگر لختی تأمل کنیم درمی‏یابیم که شخص شاه به این پرسش و دغدغه ما پاسخ می‏دهد. در گذرگاه تاریخ، صفحات کتاب خاطرات یحیی دولت‏آبادی را مرور می‏کنیم که چگونه « پادشاه جوان ما سلطان احمدشاه قاجار بی علاقه به مملکت است. شاه می‏گوید، چندان که نگارنده از زبان برادرش (محمدحسین میرزا) که او خود نیز از وی شنیده بود می‏شنویم، دیدیم مردم با پدر ما چه معامله کردند، پس باید تحصیل مال کرد و تا ممکن شد اینجا ماند و هر وقت ممکن نشد به یک مملکت آزاد رفت، آنجا زندگانی نمود.» 7

آرزویی که چندی بعد محقق شد.


[ سه شنبه 88/11/6 ] [ 10:18 صبح ] [ علی داودی ] [ نظرات () ]
.: Weblog Themes By themzha :.

درباره وبلاگ

امکانات وب


بازدید امروز: 30
بازدید دیروز: 62
کل بازدیدها: 1616156